Titel
Wijnroede
Objectnummer
2994
Beschrijving
Wat zit er nog in het vat?
Wijnroedes zijn speciale peilstokken (of pegelstokken) om vast te stellen hoeveel wijn er in een vat zit. Ze werden tot in de negentiende eeuw gebruikt door wijnroeders. Zij werkten in opdracht van wijnhandelaren en wijnkopers, maar ook in opdracht van stadsbesturen, omdat over de gemeten hoeveelheid wijn accijns geheven werd.
De stok heeft twee onderverdelingen. Eén daarvan is een onderverdeling in vaste afstanden van 27 mm. Die afstand komt overeen met Gelderse of Franse duimen. Dat betekent dat deze wijnroede dateert van vóór het metriek stelsel, dat rond 1800 werd ingevoerd. Op twee andere zijden staat een kwadratische schaalverdeling waarbij de tussenafstanden stap voor stap steeds kleiner worden.
De stok is in doorsnee rechthoekig en heeft dus twee brede en twee smalle kanten. De ene brede kant is vlak. De ene smalle kant is onderverdeeld in 50 afstanden van 27 mm. De andere brede kant is het meest gedetailleerd uitgewerkt. Hij toont een kwadratische schaal met steeds kleinere tussenafstanden tussen de waarden. Op enige afstand van het linker uiteinde is de waarde 0 (?) aangegeven, vervolgens 1 en de vijftallen 5, 10 etc. tot en met 210. De waarden tussen de vijftallen zijn aangegeven met koperen puntjes. De andere smalle kant toont ook een kwadratische schaal die correspondeert met de brede kant, met waarden die 1/20 zijn van de waarden op de brede kant.
De stok is gemaakt van ebbenhout met geel koper in drie delen, bewaard in een koker van geel koper met karton. De koker heeft een langwerpige schuifdop; de bodem ontbreekt.
Objectnaam
Datering
1700 - 1795
Materiaal
Afmetingen
hoogte: 54 cm
breedte: 3.7 cm
diepte: 3 cm